ارز مسافرتی، نوعی ارز دولتی است که توسط بانک مرکزی ایران، برای مسافران سفرهای خارجی در نظر گرفته می شود. این ارز با قیمتی پایین تر از نرخ بازار آزاد به مسافران ارائه می شود، تا بخشی از هزینه های ارزی سفرهای خارجی آنها کاهش یابد. هر فرد بالای ۱۸ سال، سالی یک بار و فقط برای یک سفر، می تواند از این سهمیه استفاده کند.
مبلغ و نوع ارز مسافرتی، بر اساس نوع سفر متفاوت است؛ مثلا برای سفرهای هوایی، مبلغی معادل ۵۰۰ یورو یا معادل آن به دلار و برای سفرهای زمینی، ریلی یا دریایی، مبلغی حدود ۳۰۰ یورو یا معادل آن تعیین شده است. برای دریافت این ارز، مسافر باید مدارک سفر مانند بلیط هواپیما، پاسپورت معتبر، ویزا و رسید عوارض خروج کشور را ارائه دهد. برای اطلاع از قوانین و مراحل مربوط، به مقاله عوارض خروج از کشور مراجعه کنید.
هدف اصلی ارز مسافرتی، کاهش هزینه های ارزی مسافران است که با توجه به نوسانات نرخ ارز و تفاوت قیمت آن نسبت به بازار آزاد، کمک قابل توجهی به صرفه جویی در هزینه ها می کند. این ارز فقط یک بار در سال به هر مسافر تعلق می گیرد و معمولا با یک مالیات اندک نیز همراه است. در ادامه این وبلاگ از نامی گشت، توضیحات بیشتری درباره مبلغ ارز مسافرتی، مدارک لازم و نحوه دریافت آن توضیح داده ایم.
مبلغ ارز مسافرتی برای هر مسافر در ۱۴۰۴ چقدر است؟
در سال ۱۴۰۴، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، سقف ارز مسافرتی را برای هر مسافر، بر اساس نوع وسیله حمل و نقل تعیین کرده است. بر این اساس:
- سفرهای هوایی: هر مسافر بالای ۱۸ سال، می تواند تا سقف ۵۰۰ یورو یا معادل آن به سایر ارزهای معتبر خارجی دریافت کند.
- سفرهای زمینی، ریلی و دریایی: سقف تخصیص ارز مسافرتی برای این دسته از سفرها، ۳۰۰ یورو یا معادل آن به ارزهای دیگر است.
دریافت ارز مسافرتی، تنها یک بار در سال برای هر فرد مجاز بوده و ارائه مدارک سفر؛ از جمله بلیط، گذرنامه معتبر و در صورت نیاز، ویزای کشور مقصد الزامی است. نرخ ارز مسافرتی که توسط بانک مرکزی اعلام می شود، معمولا پایین تر از نرخ بازار آزاد است و به طور روزانه به بانک ها و صرافی های مجاز ابلاغ می گردد.
لازم به ذکر است که در برخی موارد، بسته به مقصد سفر و شرایط خاص؛ مانند نیاز یا عدم نیاز به اخذ ویزا، میزان و نحوه تخصیص ارز، می تواند تفاوت هایی جزئی داشته باشد. همچنین، این ارز صرفا برای هزینه های مرتبط با سفر در خارج از کشور در نظر گرفته شده و فروش یا استفاده غیر از هدف تعیین شده، می تواند مشمول پیگرد قانونی شود.
چه کسانی نمی توانند ارز مسافرتی دریافت کنند؟
افرادی که نمی توانند ارز مسافرتی دریافت کنند، عبارتند از:
- افراد زیر ۱۸ سال (یا حداقل ۱۲ سال در برخی منابع) که سن کافی برای دریافت ارز مسافرتی را ندارند.
- کسانی که گذرنامه سیاسی یا خدماتی دارند، مانند مقامات دولتی و دیپلمات ها
- افرادی که دارای تابعیت دوگانه (دو تابعیتی) هستند.
- کسانی که سال جاری یک بار از ارز مسافرتی استفاده کرده اند و سهمیه خود را مصرف کرده اند.
- ایرانیان مقیم خارج از کشور (غیر مقیم ایران) که در خارج زندگی می کنند.
- افرادی که گذرنامه ویژه دارند و به دلایل خاص، مانند ماموریت های کاری یا تجاری سفر می کنند.
مدارک لازم برای دریافت ارز مسافرتی
مدارک مورد نیاز برای دریافت ارز مسافرتی در سال ۱۴۰۴، معمولا بر اساس دستورالعمل بانک مرکزی و با توجه به نوع سفر (هوایی، زمینی، ریلی یا دریایی) مشخص می شود. در حالت کلی، متقاضی باید مدارک زیر را ارائه کند:
- گذرنامه معتبر با حداقل شش ماه اعتبار
- بلیت قطعی سفر (رفت یا رفت و برگشت) که تاریخ آن با زمان درخواست ارز همخوانی داشته باشد
- ویزا یا مجوز ورود به کشور مقصد (در صورتی که کشور مقصد نیاز به ویزا داشته باشد)
- اصل و کپی کارت ملی
- فرم درخواست ارز مسافرتی که در شعب بانک یا صرافی های مجاز تکمیل می شود
- رسید پرداخت عوارض خروج از کشور (برای سفرهای خارجی که مشمول عوارض هستند)
- در صورت لزوم، مدارک تکمیلی که بانک یا صرافی ممکن است بنا به مقصد سفر یا شرایط خاص درخواست کند.
روش های دریافت ارز مسافرتی چگونه است؟
روش های دریافت ارز مسافرتی، به طور کلی به دو دسته حضوری و آنلاین تقسیم می شود که هر دو روش، شرایط و مراحل مشخصی دارند:
روش حضوری
- مراجعه به شعب بانک های عامل مجاز مانند بانک ملی، بانک ملت یا بانک سامان
- ارائه مدارک لازم، شامل پاسپورت با حداقل ۶ ماه اعتبار، بلیط هواپیما، رسید پرداخت عوارض خروج، کارت ملی و فرم درخواست ارز مسافرتی
- پرداخت مبلغ ریالی معادل ارز مورد درخواست به حساب بانک
- دریافت حواله ارز مسافرتی از بانک
- در روز پرواز، مراجعه به باجه ارزی در فرودگاه های مجاز (مانند فرودگاه امام خمینی، مشهد، اصفهان، شیراز و تبریز)
- ارائه رسید بانک و مدارک شناسایی برای دریافت اسکناس ارز
روش آنلاین
- ثبت درخواست از طریق سامانه آنلاین بانک ملی یا اپلیکیشن پیام رسان "بله"
- وارد کردن اطلاعات هویتی، گذرنامه، جزئیات بلیط و تاریخ پرواز
- پرداخت مبلغ ریالی ارز به صورت آنلاین و دریافت کد شناسه فروش (کد ۱۵ رقمی)
- در روز پرواز، با ارائه این کد شناسه و مدارک به باجه ارزی در فرودگاه، دریافت اسکناس ارز
نکات مهم:
- ثبت درخواست و دریافت ارز مسافرتی، تنها در یکی از بانک های اعلام شده مجاز است.
- برای دریافت ارز مسافرتی، باید حداقل ۷۲ ساعت قبل از پرواز اقدام کنید.
- پس از تایید درخواست، ارز باید ظرف ۴ روز در فرودگاه دریافت شود.
- همراه داشتن مدارک اصلی؛ مانند گذرنامه، بلیط و کارت ملی هنگام دریافت ارز الزامی است.
- امکان دریافت ارز به صورت دلار، یورو یا پوند وجود دارد.
- در صورت لغو سفر، حداکثر ۱۰ روز فرصت ابطال درخواست وجود دارد.
این روش ها، باعث صرفه جویی در زمان و افزایش اطمینان از دریافت ارز مسافرتی می شوند و با توجه به شرایط شخصی، می توانید روش مناسب خود را انتخاب کنید.
