مهم‌ترین بنای تاریخی ترکیه، مسجد ایاصوفیه استانبول نام دارد؛ بی‌شک یکی از پرطرفدارترین بناهایی که برای مسلمانان تمام جهان محبوبیت ویژه و قابل‌توجهی دارد، مساجد استانبول هستند. این مسجدهای زیبا و شگفت‌انگیز هر یک به‌تنهایی، بیانگر باورها و معماری‌های تاریخی در ادوار گذشته را به نمایش گذاشته‌اند.
طبیعتاً می‌دانید که شهر تاریخی و زیبای استانبول، جزو بزرگ‌ترین شهر جهان به‌حساب می‌آید که مابین قاره آسیا و قاره اروپا جای گرفته است؛ به همین منظور جاهای دیدنی استانبول، این شهر را به یکی از محبوب‌ترین مقاصد گردشگری در کشور ترکیه تبدیل کرده است. بازدید از مسجد ایاصوفیه را می‌توان به‌عنوان برجسته‌ترین و متفاوت‌ترین مساجد تاریخی در استانبول نام برد که اغلب گردشگران آن را نماد کشور ترکیه می‌شناسند.
اگر این روزها به دنبال برنامه ریزی سفر با تور استانبول هستید، در برنامه سفرتان به این مقصد جذاب، بازدید از این بنای تاریخی و باشکوه را در اولویت قرار دهید. شاید با خودتان فکر کنید که ایاصوفیه، تنها یک مسجد ساده است؛ اما این مجموعه منحصربه فرد، چیزی فراتر از یک مسجد و موزه می‌باشد که شما را حیرت‌زده می‌کند. در این بخش از مجله گردشگری به معرفی این مسجد، امکانات، بخش‌های مختلف آن، دسترسی و ساعات بازدید از این جاذبه را برایتان خواهیم گفت؛ بنابراین تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
مسجد ایاصوفیه استانبول کجاست؟
مسجد ایاصوفیه درست در منطقه اروپایی استانبول، در میدان ایاصوفیه جای گرفته است. این جاذبه دیدنی واقع در ناحیه شلوغ و پر رفت‌و‌آمد شهر، در حاشیه بهترین اقامتگاه‌ها، مراکز تجاری و جاذبه‌های مهم استانبول قرار دارد.اگر علاقه مند به بازدید از دیگر بناهای تاریخی این شهر هستید، مقاله جامع آثار تاریخی استانبول را از دست ندهید. جالب است بدانید «مسجد سلطان احمد» نیز که برجسته‌ترین بناهای این شهر محسوب می‌شود، در همسایگی موزه - مسجد ایاصوفیه جای خوش کرده است. همچنین، کاخ توپکاپی، نیز در فاصله کوتاهی از ایاصوفیه به چشم می‌خورد.
- آدرس: استانبول، محله سلطان احمد، میدان ایاصوفیه، مسجد ایاصوفیه (مشاهده روی نقشه)
معرفی مسجد ایاصوفیه استانبول (Hagia Sophia)
«مسجد ایاصوفیه» با عناوینی همچون هاگیا صوفیا و حاجیا صوفیا در ترکیه نیز نامبرده می‌شود؛ این مسجد در واقع جزو برجسته‌ترین و پربازدیدترین بناهای باستانی و قدیمی استانبول و حتی جهان از منظر هنر و تاریخ به شمار می‌رود. جالب است بدانید معنای ایاصوفیه، درحقیقت به معنای «حکمت خدا» است. در نظر داشته باشید که در قرن ششم، این مکان تاریخی توانست لقب هشتمین شگفتی جهان را به خود اختصاص دهد.
مسجد ایاصوفیه با قدمتی بالغ بر یک هزار و چهارصد سال، جزو قدیمی‌ترین و تاریخی‌ترین بنای استانبول مطرح می‌شود و با اینکه وقایع طبیعی همچون سیل، زلزله، جنگ‌های زیادی را به خود دیده است، هنوز هم پابرجاست. این مکان زیبا و ارزشمند، در اصل پیوندی حیرت‌انگیز میان مسیحیت و اسلام بنا کرده که نه‌تنها دلیل پیشینه، بلکه به دلیل معماری باشکوه و هنرمندانه‌اش در ترکیه و حتی جهان به شهرت قابل‌توجهی رسیده است و سالانه میزبان گردشگران بسیاری از سراسر جهان می‌باشد.
تاریخچه مسجد ایاصوفیه
اول‌ازهمه بدانید که ایاصوفیه، مابین سال‌های ۵۳۲ تا ۵۳۷، به فرمان کنستانتین اول خلق شد و در اصل همچون یک کلیسا مورداستفاده قرار می‌گرفت. این بنای تاریخی و ارزشمند با کمک ده‌هزار کارگر زبردست، در طی پنج سال متوالی و مهم‌تر زیر نظر صد استاد باشی هنرمند، بنا نهاده شد. این کلیسا در واقع دارای یک گنبد، کوزه مرمر، پیشخانه غربی و مدخل، سرسرای بالا، جایگاه مختص ملکه و درب مرمر مانند است که هر یک به زیبایی بخش‌های جذاب ایاصوفیه را تشکیل می‌دهند.
شاید برایتان جالب باشد بدانید که تعداد زیادی از تزیینات این بنا اعم از کوزه مرمر و ستون‌های باشکوه آن از منطقه‌های گوناگون جهان به اینجا رسیده است. این کلیسای شگفت‌انگیز تا قبل از بناشدن «کلیسای جامع» در سیویل، به مدت یک هزار سال عنوان بزرگ‌ترین کلیسای جهان را از آن خود کرده بود که در بازه زمانی‌های مختلف، تاریخی پرفرازونشیب را به خود دیده است.
این را هم بدانید که درست بعد از اشغال استانبول به دست عثمانی‌ها، «سلطان محمد دوم» فرمان صادر کرد که این کلیسا به مسجد ایاصوفیه استانبول تغییر نماید؛ همین موضوع باعث شد ردپای ناخوشایندی روی معماری این بنا گذاشته شود. به طور مثال بعد از تصرف این مسجد، سلیمان اول دستور داد تا تمامی نقاشی‌ها و نگارگری‌های داخل ایاصوفیه را مخفی کنند تا نمازجمعه در آن خوانده شود.
همچنین، این مسجد باشکوه در طی سرگذشت خود، مورد هجوم و تخریب زیادی قرار گرفت و چندین و چند بار بازسازی و ترمیم شد. به‌طوری‌که بزرگ‌ترین تعمیر و بازسازی آن به فرمان «سلیم دوم» به دست خواجه معمار سنان آغا، نابغه معماری عصر عثمانی انجام گرفت؛ در این بازسازی، نمادهای عصر اسلامی به این بنای قدیمی و ارزشمند اضافه شد.
یادتان باشد که این روزها، ایاصوفیه فقط به‌عنوان یک مسجد مورداستفاده نمی‌گیرد که در آن نماز برپا شود؛ چون از اعلام شروع جمهوری ترکیه در بازه زمانی ریاست آتاتورک، این مسجد به موزه تغییر کاربری داد و امروزه به‌عنوان موزه مسجد ایاصوفیه، مورد بازدید قرار می‌گیرد.
معماری مسجد ایاصوفیه
این مسجد را می‌توان ارزشمندترین ردپای باقی‌مانده از عصر بیزانس در ترکیه نام برد که نشانگر معماری حیرت‌انگیز رومیان است. این بنای قدیمی مساحتی بالغ بر شش هزار مترمربع را به خود اختصاص داده و تمام آن با استفاده از آجر و نمایی مرمر مانند ساخته شده است. با ورود به این مسجد شاهد صد و هفت ستون و نه درب ورودی خواهید بود که بزرگ‌ترین درب اصلی این مسجد را جهت ورود پادشاه با بدنه برنزی شکل و قاب مرمری طراحی کرده‌اند.
جالب است بدانید در قالب این بنا، سیاست هوشمندانه‌ای جهت تناسب طاق‌ها و ستون‌ها به‌کارگرفته‌شده است؛ به این صورت که چهارستون وسیع تشکیل شده از سنگ خارای مصری، چهارطاق بالای این بنا را نگه داشته و گنبد بزرگ این مسجد نیز بر روی آنها قرار گرفته است. در اصل اغلب خصوصیات معماری این روزهای ایاصوفیه همانند گنبد‌ها، مناره‌ها، محراب، ستون‌های اصلی و تزیینات بی‌نظیر قرآنی بعد از مرمت، به این مسجد اضافه شدند.
در نظر داشته باشید که ارتفاع گنبد مسجد ایاصوفیه، از روی زمین پنجاه و پنج‌متر است و قطر آن نیز به سی و یک متر می‌رسد که از برجسته‌ترین نمادهای این بنا در بین گردشگران محسوب می‌شود. جالب‌تر اینکه به اعتقاد برخی از افراد، ارتفاع بلند این گنبد، نماد معلق بودن و نزدیکی به آسمان و پروردگار است.
همچنین، به‌محض ورود به این مسجد، شاهد محوطه‌هایی زیبا خواهید بود که با استفاده از آیات قرآنی و خط عثمانی مزین شده‌اند و مهم‌تر در کنار این‌ها، تصاویری هنرمندانه از حضرت مریم و حضرت عیسی (ع) نیز به چشم می‌خورد. این موزه - مسجد دارای کاشی‌کاری‌هایی هنرمندانه بسیار زیادی از دوره‌ای که به‌عنوان کلیسا شناخته می‌شد، با تصاویری از سونو (حضرت مریم و مسیح)، مسیح و لوئی ششم، دو فرشته و… دیده می‌شود که از جذابیت‌های این مسجد است.
در آخر بدانید که این بنای باستانی و قدیمی به‌عنوان یکی از شاهکارهای معماری استانبول حرف‌های زیادی برای گفتن دارد. بی‌شک جذابیت و ویژگی‌های معماری و تزیینات شکوهمند داخلی این مسجد، قابل‌توصیف نیست و تنها با دیدن آنها از نزدیک کاملاً درک خواهید کرد؛ بنابراین اگر قصد سفر با تور استانبول را دارید، پیشنهاد می‌شود این جاذبه منحصربه‌فرد را در فهرست دیدنی‌های خود نام اضافه کنید و از تماشای آن نهایت لذت را ببرید.
نکات مهم بازدید از مسجد ایاصوفیه
قبل از سفر به استانبول و بازدید از مسجد ایاصوفیه استانبول لازم است با نکات مهم و قوانین ورود به این مسجد اطلاعات تکمیلی در دست داشته باشید، برخی از این نکات عبارت است از:
- بازدید از مسجد - موزه ایاصوفیه، رایگان است.
- گردشگران همه‌روزه هر زمانی که بخواهند (۲۴ ساعته)، می‌توانند از این مسجد دیدن کنند.
- بهترین زمان برای بازدید از مسجد ایاصوفیه، روزهای شنبه تا پنجشنبه، از ساعت ۹ صبح تا ۱۲ ظهر است.
- یادتان باشد موقع برپایی نمازجمعه، دسترسی به بعضی از بخش‌های مسجد امکان‌پذیر نیست.
- برای بازدید از این مکان عرفانی، می‌بایستی پوشش اسلامی را رعایت نمایید و بدون کفش وارد شوید.
چگونه به مسجد ایاصوفیه استانبول برویم؟
اولین قدم جهت بازدید به مسجد باشکوه ایاصوفیه، خرید تور استانبول و سفر به سرزمین ترک‌ها است؛ بنابراین ابتدا خود را به منطقه معروف سلطان احمد برسانید و از آنجا به‌طرف «میدان ایاصوفیه» حرکت کنید و در نهایت موزه ایاصوفیه را روبه روی خود خواهید دید. در نظر داشته باشید که اگر در این شهر ماشین شخصی یا شرایط کرایه خودرو را ندارید، امکان استفاده از ایستگاه‌های مختلف اتوبوس، تراموا و متروهای استانبول برای رسیدن به ناحیه سلطان احمد را دارید.
قیمت بلیت ورودی مسجد ایاصوفیه استانبول
قیمت بلیت ورودیه جهت بازدید از مسجد ایاصوفیه، چندان گران نیست! نرخ بلیت برای بازدید از ایاصوفیه ۱۰۰ لیر ترکیه است و کودکان زیر ۶ سال نیازی به تهیه بلیت ندارند. توجه داشته باشید در تمام روزهای هفته، در فصول پاییز و زمستان از نه صبح تا پنج بعدازظهر و در فصول بهار و تابستان از ۹ صبح تا ۷ شب، می‌توانید از این جاذبه دیدن کنید.
این را هم بدانید که بلیت ورودی این موزه تا یک ساعت قبل از تمام‌شدن این ساعت کاری به فروش می‌رسد؛ ورودی برای کودکان زیر دوازده سال رایگان است و تنها برای ورود به حرم مسجد ایاصوفیه، باید کودکان بالای شش سال بلیت تهیه کنند. همچنین، اگر ترجیح می‌دهید از نمای داخلی مسجد عکس‌برداری کنید، باید به قوانین مهم در هنگام عکاسی از موزه‌های ترکیه احترام بگذارید.
هتل‌های نزدیک ایاصوفیه چه نام دارند؟
برای رزرو هتل استانبول، آن هم در حوالی مسجد ایاصوفیه، باید هتل‌های محله سلطان احمد را جهت اقامت برگزینید. ازآنجایی‌که این منطقه، یک محله توریستی با تعداد زیادی هتل‌های لوکس و درجه یک هست؛ پیشنهاد می‌کنیم یکی از آنها را انتخاب کنید تا به‌راحتی از ساختمان‌های تاریخی باشکوه این ناحیه که امروزه به هتل بدل شده‌اند و سبک و سیاق عصر عثمانی را دارند، دیدن کنید. بهترین هتل‌های نزدیک مسجد ایاصوفیه عبارت‌اند از:
- هتل وایت هاوس استانبول (White House Hotel Istanbul)
- هتل پوئم استانبول (Hotel Poem)
- هتل ایستانبول سوئیتس (Eastanbul Suites)
جمع‌بندی: شاهکاری ارزشمند و حیرت‌انگیز به نام مسجد ایاصوفیه استانبول
استانبول جاذبه‌های بی‌نظیر توریستی زیادی دارد، یکی از آنها مسجد ایاصوفیه استانبول است که در سال‌های اخیر موردتوجه گردشگران سراسر جهان قرار گرفته است. بازدید از مسجد ایاصوفیه در واقع شما را به دیدن زیباترین و برجسته‌ترین بنای تاریخی این شهر می‌برد که باید از آن بازدید کرد. اگر علاقه مند به معماری تاریخی و چشم اندازهای دیدنی استانبول هستید، بازدید از برج گالاتا استانبول را نیز از دست ندهید.
در این مطلب از مجله گردشگری نامی گشت ایرانیان، به معرفی مسجد ایاصوفیه به‌عنوان یکی از شاهکارهای معماری عثمانی پرداختیم. همچنین از تاریخچه، معماری و مسیر به آن گفتیم تا در سفر به ترکیه، بتوانید به‌راحتی از این مکان زیبا بازدید کنید. اگر اولین بار است که به این شهر سفر می کنید، پیشنهاد می کنیم قبل از بازدید، راهنمای سفر به استانبول را بخوانید تا با مسیرها، قوانین، نکات کاربردی و جاذبه های دیگر استانبول بیشتر آشنا شوید.
