اگر قصد دارید در سفر با تور استانبول از جاذبه های تاریخی و شگفت انگیزی مثل آب انبار باسیلیکا دیدن کنید، این مطلب می تواند بهترین راهنمای شما باشد. آب‌انبار باسیلیکا سیسترن یکی از عجیب ترین و هیجان انگیزترین جاذبه های تاریخی استانبول است که در سال‌های اخیر توانسته در صدر جدول بهترین دیدنی استانبول قرار بگیرد. این بنای جذاب در اصل سازه‌ای با قدمتی طولانی یعنی مربوط به ششم میلادی است که در اصل آمیزه‌ای از تاریخ و داستان‌های عاشقانه را به نمایش عموم مردم گذاشته است. سابقه باستانی آب‌انبار باسیلیکا استانبول، بسیار باشکوه و ارزشمند است؛ در اصل این قدمت با یک داستان قدیمی گره‌خورده و همین باعث جذابیت آن شده است.
اگر کنجکاوید بدانید آب انبار باسیلکا کجاست و درباره تاریخچه و قدمت آن بیشتر بدانید و از شرایط بازدید و دسترسی به آن باخبر شوید؛ بهتر است تا انتهای این مقاله از مجله گردشگری نامی گشت همراه ما باشید و با یکی دیگر از معروف ترین جاهای دیدنی استانبول آشنا شوید.
آب‌انبار باسیلیکا سیسترن کجاست؟
آب‌انبار تاریخی باسیلیکا سیسترن در منطقه سلطان احمد، درست در قلب تاریخی شهر استانبول جای گرفته است و مهم‌تر اینکه مسجد دیدنی ایاصوفیه در کنار این جاذبه قرار دارد. مهم است بدانید مسافت آب‌انبار تاریخی باسیلیکا سیسترن تا تنگه زیبای بسفر تنها ۴۴٫۳ کیلومتر (یک ساعت و ۱۵ دقیقه) و تا میدان تقسیم، چیزی حدوداً ۴٫۲ کیلومتر (نیم ساعت) است. همچنین، آب انبار تاریخی باسیلیکا سیسترن، در نزدیکی دیگر آثار تاریخی استانبول مانند کاخ توپکاپی، مسجد آبی و موزه باستان شناسی قرار دارد.
- تلفن: ۱۵۷۰ ۵۱۲ ۲۱۲ ۹۰+
- آدرس: استانبول، منطقه فاتح، محله علمدار، خیابان یرباتان ۱/۳ (مشاهده روی نقشه)
معرفی آب انبار باسیلیکا (Basilica Cistern)
«آب‌انبار باسیلیکا» یکی از برجسته‌ترین بناهای کهن و جزو جاهای دیدنی استانبول به شمار می‌رود. وقتی صحبت از یک جاذبه قدیمی می‌شود، اولین موضوعی که در ذهن ما نقش می‌بندد، پیشینه آن مکان تاریخی است. این آب‌انبار قدیمی درست از سال‌های ۵۶۵ تا ۵۲۶ میلادی، یعنی عصر امپراتوری روم شرقی و به فرمان «ژوستینیانوس اول» بنا شد. این سازه زیبا با پیشینه طولانی در کنار مسجد ایاصوفیه قرار گرفته است؛ بنابراین در یک روز می‌توانید هر دو بنای شگفت‌انگیز را ببینید و لذت ببرید.
جالب است بدانید این آب‌انبار معروف و بزرگ در بین مردم ترکیه با نام «یره باتان سیسترن» نامیده می‌شود؛ اما علت این نام‌گذاری چیست؟ در جواب این سؤال باید بگوییم که در زبان رومی، باسیلیکا (Basilica) به معنای «کلیسای کاتولیک» بود؛ چون این مکان درگذشته به‌عنوان یک کلیسای مهم در زمان رومیان فعالیت داشت و مردم از آن زمان تا به امروز، این بنا را به چنین اسمی می‌نامند.
تاریخچه آب‌انبار باسیلیکا سیسترن
«باسیلیکا سیسترن» در اصل یک بنای منحصربه‌فرد در زیرزمین است که در قدیم، به‌عنوان جزئی از میدان مهم شهر قسطنطنیه شناخته می‌شد. در سده سوم و چهارم، کنستانتین اول فرمان داد که در زیر کلیسای باسیلیکا استوا (Stoa Basilica)، یک سرداب بسازند که در اصل این سازه جذاب و دیدنی، قبل از اینکه به سرداب کلیسا تغییر کاربری دهد، تنها زیرزمینی ساده بود.
قسطنطنیه یا همان استانبول امروزی، از گذشته‌های بسیار دور، شهری قابل‌توجه و بااهمیت برای امپراتوری‌ها و حکومت‌ها بود؛ به همین علت، این سرزمین تاریخی مدام مورد حمله و تصرف دشمنان قرار می‌گرفت. شاید با خودتان فکر کنید که «باسیلیکا سیسترن» با کاربری خود همچون یک سرداب از آسیب روزگار و هجوم دشمنان در امان بوده است؛ اما این‌طور نبود.
این سرداب معروف در حمله نیکا در سده ششم، خسارت‌های جدی دید؛ جنگی که یکی از فاجعه‌آمیزترین جنگ‌های تاریخ قسطنطنیه بود و کشتار بسیار زیاد و قابل‌توجهی به دنبال داشت که در خلال آن، به قسمت‌های اعظمی از پایتخت امپراتوری روم شرقی و کلیسای باسیلیکا استوا، خسارت‌های زیادی وارد شد.
بعد از آن پادشاه روم شرقی که «ژوستینین اول» نام داشت در آن زمان حاکم استانبول نیز بود، بعد از تخریب قابل‌توجه شهر و زیرزمین کلیسا پی برد که این شهر به یک آب‌انباری وسیع و همیشگی جهت تأمین آب کاخ امپراتوری و ساختمان‌های اطراف آن نیاز دارد. به همین دلیل «آب‌انبار باسیلیکا سیسترن» ساخته شد. مهم است بدانید احداث و خلق این سرداب باشکوه در سال ۵۲۶ میلادی استارت شد و درست در سال ۵۶۵ میلادی تمام شد.
بر طبق یافته‌های به‌دست‌آمده، بیان شده که در ساخت این سرداب، هزاران برده به کار گرفته شده‌اند و پس از اتمام آن، قرار بر این شد که یک سیستم فیلتر و تصفیه آب نیز در آن ساخته شود و سرداب این بنا به آب‌انبار تبدیل گردد. بدین‌گونه، باسیلیکا سیسترن از اول آب کاخ اعظم قسطنطنیه و ساختمان‌های مرکز شهر را تأمین می‌کرد.
همچنین، مهم است بدانید که قسطنطنیه با نام «شهر هفت‌تپه» شناخته می‌شد؛ چون این شهر بر روی هفت‌تپه گوناگون بنا شده بود. تپه اول، در اصل مرکز شهر بود که این روزها در حاشیه منطقه فاتح و محله سلطان احمد استانبول جای گرفته است و همچنان به‌عنوان قلب تپنده شهر شهرت قابل‌توجهی دارد.
معماری آب‌انبار باسیلیکا سیسترن
اول‌ازهمه بدانید که گستردگی آب‌انبار باسیلیکا سیسترن، نزدیک به دوبرابر یک زمین فوتبال برآورد شده است. برای رسیدن به این سرداب اسرارآمیز و پرآوازه باسیلیکا سیسترن، می‌بایستی از پنجاه و دو پله سنگی پایین بروید. بعد از گذر از این پله‌ها با فضایی بزرگ و خوفناک مواجه می‌شوید؛ تجربه‌ای شگفت‌انگیزی که با گشت‌وگذار در بین راهروها و دالان‌های این سازه کامل می‌شود.
جالب است بدانید آب‌انبار باسیلیکا سیسترن فضایی بالغ بر ۸,۹۰۰ متر‌مربع را اشغال کرده است. این سرداب مستطیلی شکل، با طول صد و چهل و سه متر و عرض شصت و پنج‌متر توانسته هشتاد هزار مترمکعب آب را در خود جای دهد. همچنین، در پیرامون سرداب نیز با استفاده از آجرهای خشنی با قطر ۴ تا ۵ متر را خواهید دید که با ملاتی ضدآب پوشانده شده است تا آب در دیوار‌ها رخنه نکند؛ در اصل برای آن زمان، معماری هوشمندانه و شگفت‌انگیزی بوده است.
در واقع آب‌انبار باسیلیکا استانبول، کلکسیونی از ۳۶۶ ستون مرمری شکل و جذاب است که به زیبایی سنگینی سقف بنا را نگه می‌دارد. در اصل این ستون‌ها، قبه‌های صلیبی‌شکل و ایوان‌های گرد از سقف این سازه خلق شده‌اند؛ ستون‌هایی که ارتفاع هر کدامشان بالغ بر نه متر می‌رسد و عرض هر یک از آن‌ها با دیگری حدوداً ۴٫۹ متر است. این را هم بدانید که ستون‌های سرداب باسیلیکا سیسترن در دوازده ردیف بیست و هشت‌تایی قرار گرفته‌اند.
همچنین، مابین ستون‌های مرمر مانند صاف و بلورین سرداب، اغلب ستون‌ها با سرستون‌هایی با شیوه کرنیتی (Corinthian) یا ایونی (Ionic) تزیین شده‌اند؛ روش‌هایی که نوعی مدل آرایش ستون به‌حساب می‌آمدند و در معماری روم باستان از طریق استفاده می‌شد. به‌محض ورود به این جاذبه، شاهد آراستگی و تزیین هنرمندانه سرستون‌ها در باسیلیکا سیسترن خواهید بود.
مهم است بدانید ستون‌هایی منحصربه‌فرد نیز در این جا دیده می‌شود که به روش دوریک (Doric) مزین شده‌اند؛ دوریک در اصل یکی از دیگر سبک‌های هنرمندانه و مشهور تزیین سرستون‌ها در آن دوران بوده است که هیچ‌گونه حکاکی در آن‌ها به کار نرفته است.
برجسته‌ترین ستون‌ها در این بنا، «پایه‌های ستون مدوسا» نام دارند که باید بدانید این ستون‌ها در اصل تنها جذابیت این سرداب قدیمی و کهن نیستند! در این بنای حیرت‌انگیز شاهد زیبایی ستون‌های دیگر این مجموعه هم خواهید بود؛ مثلاً ستونی با نقش و نگارهای چشم مرغ که در باسیلیکا سیسترن زیاد هستند که هر یک با خطوطی اشک مانند، در امتداد هم قرار گرفته‌اند.
تاریخ‌دانان بزرگ بر این باورند که الگوی این ستون از روی ستون‌های واقع در میدان تئودسیس (Forum of Theodosius) برگرفته شده و به دنبال آن برخی اسناد تاریخی به‌دست‌آمده نشانگر این موضوع است که اشک‌های روی این ستون، به هزاران برده‌ای اشاره دارد که در هنگام ساخت بنای باسیلیکا جانشان را ازدست‌داده‌اند.
یکی دیگر از شاخصه‌های معماری آب‌انبار باسیلیکا استانبول این است که ظاهراً اغلب ستون‌های این سرداب با استفاده از مصالح و بقایای عمارت‌های تخریب شده دوران خود، بنا شده باشند؛ چون در ساخت هر یک از آن‌ها، از سنگ‌های مرمری و گرانیت‌های گوناگونی استفاده شده است. همچنین، شنیده‌ها حاکی از این است که این مصالح از قسمت‌های مختلفی از زمین‌های امپراتوری به قسطنطنیه به اینجا آورده شدند تا حتی که قسمتی از آن‌ها مربوط به عمارت تخریب شده ایاصوفیه بوده است.
امکانات آب‌انبار باسیلیکا سیسترن
باسیلیکا سیسترن در واقع موزه‌ای زیرزمینی بسیار حیرت‌انگیز و هنرمندانه است که پیشینه آن به هزار و پانصد سال قبل برمی‌گردد. در این جاذبه دیدنی و تاریخی با یک سرداب بسیار وسیع مواجه می‌شوید و مهم است بدانید که این جاذبه امکانات قابل‌توجهی ندارد؛ تنها چیزی که در اینجا وجود دارد، کافه باسیلیکا سیسترن است که در نزدیکی ورودی این مکان قرار دارد. محوطه کوچک و زیبا این کافه شما را جذب می‌کند و کافه چندین میز و صندلی دارد که می‌توانید انواع نوشیدنی‌های سردوگرم را در آن سفارش دهید.
شرایط بازدید از آب‌انبار باسیلیکا سیسترن
آب‌انبار معروف باسیلیکا استانبول به‌عنوان یکی از برجسته‌ترین جاهای دیدنی استانبول شهرت قابل‌توجهی در بین گردشگران از سراسر دنیا دارد؛ به همین دلیل این جاذبه همیشه شلوغ و پر از گردشگر است. در زیر قصد داریم شرایط بازدید از این جاذبه مهم ترکیه را بیان کنیم:
- هزینه بازدید از آب‌انبار باسیلیکا سیسترن استانبول در سال ۲۰۲۲ میلادی، سی لیر ترکیه است. در نظر داشته باشید که کارت «پاس موزه استانبول» در این مکان و دیگر موزه‌هایی که توسط شهرداری استانبول مدیریت می‌شوند، هیچ اعتباری ندارد و افراد نمی‌توانند برای ورود به این آب‌انبار تاریخی از آن استفاده کنند.
- پرداخت هزینه ورودی به این جاذبه با کارت اعتباری امکان‌پذیر نیست و باید پول نقد همراهتان باشد.
- ورودی کودکان زیر ۸ سال رایگان است.
- در بازه زمانی «های سیزن»، کلی گردشگر برای خرید بلیت باسیلیکا سیسترن آماده‌اند؛ به همین دلیل توصیه می‌شود که از قبل به‌صورت آنلاین بلیت skip the line را خریداری نمایید. این بلیت‌ها درست است یکم گران‌تر از نرخ اصلی هستند؛ اما به دلیل وجود راهنمای تور و عدم انتظار در صف‌های طولانی، ارزش قیمت بالاتر را دارند. این بلیت را می‌توانید از وب‌سایت GetYourGuide تهیه کنید.
- ساعات بازدید از آب‌انبار باسیلیکا به این صورت است که تمام روزهای هفته از ساعت نه صبح تا شش عصر باز است؛ البته در فصل زمستان، یک ساعت زودتر بسته می‌شود.
- زمان پیشنهادی برای گشت‌وگذار در آب‌انبار باسیلیکا سیسترن، چیزی حدوداً یک تا دو ساعت برآورد شده است.
- نکته آخر اینکه گرفتن عکس‌های یادگاری در آب‌انبار باسیلیکا سیسترن را فراموش نکنید.
بهترین زمان بازدید از آب‌انبار باسیلیکا
بهترین بازه زمانی جهت بازدید از جاهای دیدنی ترکیه به‌خصوص آب‌انبار باسیلیکا در فصل‌های لوسیزن و خلوت استانبول است. ازآنجایی‌که در تابستان، اوج سفرهای گردشگری است، صف‌های خرید بلیت تمامی ورودی‌های جاذبه‌های تاریخی - تفریحی استانبول مملو از گردشگر است؛ بنابراین سعی کنید فصل‌های خلوت سال را برای سفر با تور استانبول انتخاب نمایید.
این را هم در نظر داشته باشید وقتی تعداد مراجعه‌کنندگان زیاد باشد؛ دیگر خبری از تخفیفات بر روی بلیت ورودی این جاذبه‌ها نیست و مهم‌تر اینکه زمانتان هم از دست می‌رود؛ چون خیلی معطل می‌شوید. با این اوصاف توصیه می‌شود اگر می‌توانید در فصل‌های خلوت‌تر به این شهر جذاب سفر کنید؛ مثلاً اوایل پاییز بهترین زمان سفر است. خوشبختانه در این بازه زمانی، نرخ بلیط هواپیما استانبول و هتل در استانبول بسیار کاهش می‌یابد.
چگونه به آب‌انبار باسیلیکا استانبول برویم؟
طبق معمول راحت‌ترین روش دسترسی به تمام نقاط شهر در استانبول، میدان تقسیم است؛ چون این میدان برای اغلب گردشگران آشناست و اکثر افراد آن را می‌شناسند. به این صورت تنها کافی است که خودتان را به میدان تقسیم برسانید، بعد از آن می‌توانید به چندین روش گوناگون به آب‌انبار باسیلیکا بروید. در زیر ۳ روش دسترسی به این جاذبه را با هم بررسی می‌کنیم:
- در روش اول اگر اهل پیاده‌روی آن هم مسیرهای طولانی، لذت‌بردن از راه و عکاسی از بافت شهری و مهم‌تر آشنایی با فرهنگ مردم این شهر هستید، می‌توانید خود را در بازه زمانی پنجاه‌دقیقه‌ای با پیاده‌روی‌کردن به آب‌انبار باسیلیکا برسید؛ این مسافتی بالغ بر ۴٫۷ کیلومتر است.
- روش دوم استفاده از اتوبوس خواهد بود که در این روش می‌توانید در ایستگاه میدان تقسیم سوار بر این اتوبوس‌ها شوید و حول‌وحوش ۲۳ دقیقه بعد در ایستگاه سلطان احمد (Sultanahmet) پیاده شده و به خود را آب‌انبار باسیلیکا استانبول بروید. در نظر داشته باشید هزینه بلیت اتوبوس حدود چهار لیر است و هر ده دقیقه یک‌بار نیز اتوبوس جدید وارد ایستگاه می‌شود.
- روش آخر هم تاکسی است که احتمالاً هزینه آن بیشتر از اتوبوس برایتان تمام می‌شود؛ چون شما باید حدود سیزده تا شانزده لیر بپردازید؛ اما مسافت میدان تقسیم و این جاذبه بسیار کم است و شما چیزی حدود ۶ تا ۱۰ دقیقه بعد به آب‌انبار باسیلیکا خواهید رسید.
جمع بندی: شگفتی اعجاب‌برانگیزی به نام آب‌انبار باسیلیکا استانبول!
اغراق نکردیم بگوییم آب‌انبار باسیلیکا استانبول یکی از جذاب‌ترین مکان‌های تاریخی جهان است. در این مقاله از مجله گردشگری نامی گشت اطلاعات کاربردی و مهمی درباره آب‌انبار قدیمی باسیلیکا، تاریخچه این بنا، معماری بی‌نظیرش، امکانات و دسترسی به این بنای تاریخی را در اختیارتان گذاشتیم؛ امیدوارم مفید بوده باشد.
همچنین، با بازدید از باسیلیکا سیسترن استانبول، به‌احتمال زیاد بیشتر متوجه ارزش و جایگاه ویژه این گنج باستانی می‌شوید؛ بنابراین پیشنهاد می‌کنیم در سفر با تورهای استانبول، حتماً از آب‌انبار باسیلیکا دیدن کنید . بازدید از این مکان تاریخی را می توانید در کنار کاخ توپکاپی استانبول و دیگر بناهای ارزشمند شهر در برنامه سفر خود قرار دهید. همچنین، در کنار قوس‌ها و ستون‌های متوازن و هماهنگ این بنا عکس‌های یادگاری بگیرید و لذت بازدید از این بنای سحرانگیز را ثبت کنید. در نهایت اگر تجربه بازدید از این جاذبه دیدنی و باستانی را داشته‌اید، خوشحال می‌شویم در بخش نظرات نامی گشت با ما به اشتراک بگذارید.
